TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa Değişiklik Yapılması (Asgari Ücretin Artırılması) Hakkında Kanun Teklifi ve gerekçesi ilişikte sunulmuştur.

Gereği için arz ederiz.

       Engin Altay                                 Levent Gök                               Özgür Özel

  İstanbul Milletvekili               Ankara Milletvekili              Manisa Milletvekili

CHP Grup Başkanvekili      CHP Grup Başkanvekili        CHP Grup Başkanvekili

GENEL GEREKÇE

Asgari ücret, işçilere normal bir çalışma günü karşılığı olarak ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücrettir.

İş Yasası’nın 39 uncu maddesinde asgari ücretin amacı, her türlü işçinin ekonomik ve sosyal durumlarının düzenlenmesi için ücretlerin asgari sınırlarının belirlenmesi olarak açıklanmıştır. Anayasanın 55 inci maddesinde ise “Asgarî ücretin tespitinde çalışanların geçim şartları ile ülkenin ekonomik durumu da göz önünde bulundurulur” hükmüne yer verilmiştir.

Yıllar itibarıyla asgari ücretin ülkemizdeki seyrine bakıldığında asgari ücretin yasa ve yönetmeliklerde tanımlandığı şekilde yani çalışanların geçim şartları ile ülkenin ekonomik durumu göz önünde bulundurularak belirlenmediği görülmektedir.

Asgari ücret “işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek” bir ücret olmadığı gibi, her geçen yıl reel olarak daha fazla yetersiz hale gelmektedir.

Asgari Ücret Yönetmeliği’nin 7 nci maddesinde Asgari Ücret Tespit Komisyonunun, asgari ücreti belirlerken ücretliler geçinme indekslerini, bu indeksler yoksa geçinme indekslerini göz önünde bulundurması gerektiği belirtilmiştir.

Buna karşın, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından Komisyona sunulan asgari ücret önerileri de Komisyonda ağırlığı bulunan işveren ve hükümet temsilcileri tarafından hiçbir zaman dikkate alınmamış ve asgari ücret işçi kesiminin itirazlarına rağmen resmi enflasyon rakamları esas alınarak belirlenmiştir.

Yıllardır izlenen emekçi karşıtı bu politikalar sonucunda asgari ücret, asgari ücretlilerin giderlerinde büyük pay tutan kira, ulaşım, elektrik, su, yakıt ve gıda fiyatlarındaki artışların açıklanan resmi enflasyon rakamlarından daha yüksek gerçekleşmesi nedeniyle her geçen yıl daha da erimiş ve bugün itibarıyla bir sefalet ücreti haline gelmiştir.

Bu nedenlerle asgari ücretin çalışanlarımızın insanca yaşayabileceği bir düzeye getirilebilmesi için, en azından TÜİK tarafından önerilen düzeyde olmasına özen gösterilmesi, asgari ücretin günün ihtiyaçlarına göre güncellenmesi ve asgari ücrete yapılacak yıllık zam oranının, ücretin zaman içinde erimesinin önlenebilmesi bakımından refah payını da içerecek şekilde belirlenmesi gerekmektedir.

Bu Kanun Teklifiyle yıllardır yaşanan kayıpların telafi edilmesi amacıyla TÜİK tarafından önerilen rakamlar da dikkate alınarak:

• Asgari ücretin alt sınırının 2016 yılı başından itibaren binbeşyüz TL olarak belirlenmesi,
• Her yılın Ocak ve Temmuz aylarından geçerli olmak üzere yılda iki kere asgari ücrete zam yapılması ve
• Zaman içinde ortaya çıkabilecek kayıpların önlenmesi için asgari ücrete yapılacak yıllık zam oranının belirlenmesinde, enflasyon oranı yanında büyümeden kaynaklanan refah payı artışının da dikkate alınması,
• Bu suretle asgari ücretle çalışan yurttaşlarımızın yıllar itibariyle gelirlerinde ortaya çıkabilecek kayıpların önlenmesi,

amaçlanmaktadır.

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 1- Maddeyle 4857 sayılı İş Kanununa eklenen maddeyle asgari ücretin 1.1.2016 tarihinden itibaren en az 1.500-TL yapılması ve devam eden dönemlerde de belirlenecek asgari ücretin yıllık artış oranının TÜİK tarafından açıklanmış en son üçüncü çeyrek verileri esas alınarak hesaplanacak, tüketici fiyat endeksi yıllık değişim oranı ve üretim yöntemiyle gayrisafi yurtiçi hasıla yıllık büyüme hızı toplamından düşük olamayacağı hüküm altına alınmaktadır.

MADDE 2- Yürürlük maddesidir.

MADDE 3- Yürütme maddesidir.

22/5/2003 TARİHLİ VE 4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ

MADDE 1- 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir.

“EK MADDE 3 – (1)Asgari Ücret Tespit Komisyonu aracılığı ile belirlenecek ücret 1/1/2016 tarihi itibarıyla net binbeşyüz TL’nın altında olamaz.

(2)Asgari ücret, her yılın Ocak ve Temmuz aylarının birinci gününden geçerli olmak üzere yeniden belirlenir.

(3)Asgari ücretteki yıllık artış oranı, TÜİK tarafından açıklanmış en son üçüncü çeyrek verileri esas alınarak hesaplanacak, tüketici fiyat endeksi yıllık değişim oranı ve üretim yöntemiyle gayrisafi yurtiçi hasıla yıllık büyüme hızı toplamından düşük olamayacak şekilde belirlenir.”

MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.